Bugün sizleri, günlük hayatta sıkça karşılaştığımız ancak pek çoğumuzun pek de üzerinde durmadığı bir konuyla baş başa bırakmak istiyoruz: “Yere düşen bir yiyeceği 5 saniye içinde yerden alırsanız yiyebilirsiniz” gibi bir mantığa dayanan meşhur 5 saniye kuralı. Dünya çapında oldukça yaygın olan bu kural, kimileri tarafından günlük yaşantının bir parçası olarak kabul edilirken, aslında bilimsel bir temele dayanıp dayanmadığını merak ediyoruz. Siz de bu konuda bir fikir sahibi olmak istiyorsanız, gelin birlikte inceleyelim.
Muhtemelen duymayanınız yoktur, ancak yine de konuyu açıklamak gerekirse: 5 saniye kuralı, “yere düşen yiyecekleri 5 saniye içinde yerden aldığınız sürece onları yemeniz güvenlidir” şeklinde özetlenebilir. Ancak bu “kural”ın gerçekten bilimsel bir temele dayanıp dayanmadığını sorgulamak gerekir. İlk bakışta, bu konudaki yaygın görüşe karşı duruyoruz ve size neden olduğunu açıklamak istiyoruz.
Eğer siz de yere düşen bir yiyeceği hızlıca yerden alıp biraz silkelendikten sonra yemekte bir sakınca görmüyorsanız veya benzer davranışları küçük bir çocuğunuzda görüyorsanız, bu davranışın potansiyel sonuçlarını öğrenmek önemlidir.
Neden mi? Çünkü bu davranışın bilimsel olarak çoğunlukla tehlikeli ve gerçek dışı olduğunu belirtmek mümkündür. İşte size nedenini anlatan bilimsel veriler:
Yapılan bir araştırmaya göre, yiyeceğin türü, düşürüldüğü yüzeyin farklılığı ve düşüren bireyin bilinç düzeyi gibi faktörlere bağlı olarak, bu kuralın geçerliliği değişebilir. Örneğin, nemli ve yapışkan bir yapıdaki bir gıda maddesini yere düşürmek, kuru bir gıda maddesini düşürmekten daha fazla bulaşma riski taşır.
Ayrıca, düşürülen zeminin durumu da önemlidir. Fayans, ahşap, paslanmaz çelik gibi yüzeylerde bulaş riski daha yüksekken, halıda bu risk daha düşüktür.
Bilimsel olarak bakıldığında, bakterilerin gıda maddesine bulaşma süreci genellikle çok daha kısa bir sürede gerçekleşir. Bu nedenle, 5 saniye kuralını uygulamak yerine hijyen kurallarına daha fazla dikkat etmek her zaman daha sağlıklı bir seçenektir.
Sonuç olarak, üzerinden 5 saniye geçmiş olsa bile yere düşen bir gıda maddesini tekrar alıp yemek, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Norovirüs, Salmonella, Clostridium perfringens, Kampilobakter gibi mikroorganizmaların neden olabileceği bir dizi rahatsızlıkla karşılaşma riskiniz vardır.
Bu nedenle, hem kendi sağlığınız hem de çevrenizdeki insanların sağlığı için 5 saniye kuralını göz ardı etmeyin ve hijyen kurallarına dikkat ederek sağlık dolu günler geçirin.
