Türkiye’de endüstriyel kenevir üretimini ilk kez gerçekleştiren Keneviro Tarım, basın mensupları ve çiftçilerle Amasya Suluova’da düzenlenen Kenevir Hasadı töreninde bir araya geldi. Keneviro Tarım, Samsun’da, Havza Organize Sanayi Bölgesindeki (OSB) kenevir lifinden tekstil ürünleri üretecek fabrikanın tanıtımını da yaptı.
Keneviro, 30 milyon dolarlık yatırım ile Samsun Havza OSB’de hayata geçirdiği kenevir işleme fabrikası ile endüstriyel kenevirin geniş kullanım alanlarına yeni bir dönem başlatıyor. Fabrika, tohumdan nihai ürüne kadar olan üretim zincirini kurarak Türkiye’nin kendi ihtiyacını karşılama potansiyeli sunuyor. Keneviro, Samsun tesisinde ham ve boyalı elyaf üretimi, boyalı ve ham iplik üretimi, kıtık üretimi, kıtıktan yüzde 100 doğal kedi kumu ve hayvan altlığı üretimi gerçekleştirecek.
Endüstriyel kenevir, tekstilden kozmetiğe, ilaçtan inşaata kadar 100’den fazla farklı sektörde kullanılmak üzere Türk tarımına kazandırılıyor. Eski dönemlerde lifleri sicim, halat, yelken ve kumaş üretiminde kullanılan, yaprakları ve çiçeği de ilaç, merhem olarak kullanılan kenevir, 1920’den sonra bioyağ, bioyakıt ve kompozit üretiminde kullanıldı. Ancak daha sonra kötü niyetli kullanımlar nedeniyle ekimi yasaklandı. Türkiye de bu ülkelerden biriydi. 2016 yılında Resmi Gazete’de yayınlanan tebliğle, kenevir yetiştirilecek yerlerde, ekiminin izne bağlanması, gerekli kontrollerin yapılması ve izinsiz ekimlere uygulanacak işlemlere ilişkin esaslar belirlendi. 2019 yılında da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kenevir üretimini yeniden yaygınlaştırmak ve ülkemizin kenevir üretim hacmini artırmak için bir karar aldıklarını açıklamasının ardından, 20 şehir pilot bölge olarak belirlendi ve Kenevire yönelik tarımsal politikalar yeniden şekillendi.
UOB Grup’un bünyesinde faaliyet gösteren Keneviro markası, 1800 kişiye istihdam sağlamakla birlikte, kenevir üretimine odaklanarak Türkiye’nin ithalat yükünü azaltmayı hedefliyor.
Yasal düzenleme ile yatırım planları hızlandı
Projenin ortaya çıkmasında önemli rol oynayan isimlerden genç girişimci Orhun Balkuv, ABD’de aldığı eğitimlerle endüstriyel kenevirin potansiyelini fark etmiş. Kenevir üretimine ilişkin yasal düzenleme şu anki gibi olmadığından o dönemde proje beklemeye alınmış. Daha sonra kenevir üretiminin teşvik edileceği bizzat Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanınca proje yeniden şirketin gündemine alınmış ve araştırmalar başlamış.
Uğur Balkuv, Keneviro’nun kuruluş hikayesi ve yatırım planlarıyla ilgili bilgileri paylaştığı toplantıda, Türkiye’nin endüstriyel kenevir üretiminde lider ülkelerden biri olma potansiyeli olduğunu belirtti. Türkiye’de 2019’da başlayan kenevir üretimini yeniden yaygınlaştırma kararının ardından, Keneviro’nun yaptığı yatırımın ülkenin kendi ihtiyacını karşılama ve ihracat potansiyelini artırma amacına hizmet ettiğini söyledi.
Hedef 2025 sonunda 35 bin dekar
2022 yılının başında KENEVİRO’yu kurduklarını ve mart ayında 19 Mayıs Üniversitesi’nde ıslah çalışması tamamlanan yerli sertifikalı tohum Narlı’nın ihalesine girdiklerini anlatan Balkuv, şunları söyledi: “İhaleyi kazandık ve Narlı’nın 10 yıllık üretim ve satış haklarını aldık. İlk yıl verilen Narlı anaç tohumlar ve yerel Narlı Saray tohumu ile sözleşmeli tarım modeli ile 700 dekar ekim yaptık. Ayrıca deneme üretimlerinde de 110 dekar keten ektik. Bu ürünlerin hasatları gerçekleşti. 2023 yılında Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün geliştirmiş olduğu sertifikalı YILMAZ tohumunun ihale ile 10 yıllık üretim ve satış haklarını aldık. 2023’te yine sözleşmeli tarım modeli ile 301 çiftçimizle 5 bin 200 dekar kenevir ektik ve 15 çiftçimizle 1500 dekar keten ekiyoruz. Kenevirde 3 bin 700 dekar sap hasatları tamamlandı. 1500 dekar tohum hasatlarına da 15 Ekim’den sonra başladık”
2024 yılında 16 bin dekar kenevir ve 4 bin dekar keten ekimi hedeflediklerini söyleyen Balkuv, “2025’te hedefimiz ise ekim olarak 28 bin dekar kenevir ve 7 bin dekar keten. 2025 sonu itibariyle toplam 35 bin dekar kenevir ve keten ekmeyi hedefliyoruz” dedi.
Keneviro’nun 2025 yılına kadar 35 bin dekar kenevir ekimi hedefi doğrultusunda, yaptıkları 31 milyon dolarlık yatırım ile 2024 yılı Ocak sonunda tam kapasite üretime geçmeyi planladıklarını ifade etti. Balkuv, aynı zamanda 2024’te 20 milyon dolarlık ciroya ulaşmayı, bunun 5 milyon dolarını ihracatla gerçekleştirmeyi hedeflediklerini belirtti. 2025 yılında ise cirolarını 30 milyon dolara çıkarmayı ve bunun 10 milyon dolarını ihracattan elde etmeyi planladıklarını açıkladı.
Ekolojik katkıları olan bir proje
Keneviro’nun Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Balkuv, bu yatırımın Türkiye için bir milli proje olduğunu vurgulayarak, endüstriyel kenevirin ithalata bağımlılığı azaltarak yüzde 100 ihracat potansiyeli sunmasının ülke ekonomisi için kritik önem taşıdığını belirtti. Ayrıca, ekolojik dengeye olan katkı, su tasarrufu, ve toprak verimliliğinin artırılması gibi çevresel faydaların da bu projede dikkate alındığını ifade etti.
Türkiye’nin, kenevir tarımı ve endüstrilerinde lider ülkelerden biri olmaması için hiçbir sebep olmadığını söyleyen Balkuv, “Ülkemize sağlayacağı ekonomik faydaların yanı sıra bu kadim bitkinin doğaya ve ekolojiye katkısı büyük. Endüstriyel kenevir topraklarımızın yenilenmesi ve temizlenmesini sağlıyor. Böylece daha sonrasında ekilen ürünlerde yüzde 20-30 verim artışı sağlıyor. Endüstriyel kenevir hem ülkemizin çiftçilerine sürdürülebilir bir gelir kapısı açarken hem de ülkemizin ithalattan bağımsız her sektörde ihracatını katma değerli ürünler üreterek çok yüksek seviyelere çekmesi için büyük bir fırsattır. Önümüzdeki dönemde bu bitkiye tüm gelişmiş ülkelerin kurtarıcı olarak sarılacağı aşikar. Karbon emilimi ve oksijen salınımı için, toprakları gençleştirdiği ve verimli hale getirdiği için bu bitkiye sarılacaklar. Küresel ısınma dünyanın en büyük sorunu haline geliyor. Tüm dünya tarım planlamalarını hem gıdaya hem de yeşil mutabakata göre yeniden planlıyor. Bu yüzden bu bitkiyi çok kapsamlı ele almamız lazım ve bu vesile ile de açık alanda, büyük alanlarda kenevir tarımını ve sanayilerini çalışmamız büyük önem arz ediyor.” dedi.
