Kan basıncı, kalbin kan pompalarken damarlara uyguladığı kuvvettir. Kan basıncı çok yüksekse, bu hipertansiyon veya yüksek tansiyon olarak adlandırılır. Yüksek tansiyon, kalp hastalığı, felç, böbrek hastalığı ve diğer ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kan basıncını düşürmek için ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri gerekebilir. Bunlar arasında sağlıklı bir diyet, egzersiz, stres yönetimi, sigarayı bırakma ve alkol alımını azaltma yer alır.
Ayrıca, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilecek bazı içecekler de vardır. Bu içecekler, kan damarlarını genişleten, iltihabı azaltan veya antioksidanlar sağlayan doğal bileşikler içerir.
Bu yazıda, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilecek bazı içeceklerin neler olduğunu ve hangi içeceklerden kaçınılması gerektiğini anlatacağız.
Kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilecek içecekler
Pancar suyu
Pancar, nitrat adı verilen doğal kimyasallar bakımından zengindir. Nitratlar, vücut tarafından nitrik okside dönüştürülür. Nitrik oksit, kan damarlarını genişleterek kan akışını artırır ve kan basıncını düşürür.
Bir çalışmada, 218 katılımcıya yedi farklı çalışmanın sonuçları incelendi. Araştırmacılar, pancar suyunun yüksek tansiyonu olan kişilerde sistolik kan basıncını (kalp kasılmaları sırasında kan basıncı) düşürdüğünü buldular.
Pancar suyu, salata, çorba veya smoothie gibi yemeklere de eklenebilir.
Domates suyu
Domates, likopen adı verilen güçlü bir antioksidan içerir. Likopen, kan damarlarının sağlığını korumaya ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Bir çalışmada, 1.324 yetişkinin bir yıl boyunca günde yaklaşık 200 ml tuzsuz domates suyu içtiği gözlendi. Sonuçlar, yüksek tansiyonu veya ön hipertansiyonu olan 94 kişide sistolik ve diyastolik kan basıncında (kalp gevşediği zaman kan basıncı) anlamlı bir düşüş olduğunu gösterdi.
Domates suyu, taze domateslerden veya konserve domateslerden yapılabilir. Ancak, tuz eklenmemesine veya azaltılmasına dikkat edilmelidir. Çünkü tuz, kan basıncını yükseltebilir.
Nar suyu
Nar, polifenol adı verilen başka bir antioksidan grubu içerir. Polifenoller, kan damarlarının esnekliğini artırarak ve iltihabı azaltarak kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Bir meta-analiz, 574 katılımcının yer aldığı sekiz çalışmanın sonuçlarını değerlendirdi. Araştırmacılar, nar suyunun hem sistolik hem de diyastolik kan basıncını düşürdüğünü ve bu etkinin tedavi süresinden bağımsız olduğunu buldular.
Nar suyu, taze narlardan veya meyve sıkacağından yapılabilir. Ancak, şeker eklenmemesine veya azaltılmasına dikkat edilmelidir. Çünkü şeker, kan basıncını yükseltebilir.
Kiraz ve kızılcık suyu
Kiraz ve kızılcık, antosiyanin adı verilen başka bir antioksidan grubu içerir. Antosiyaninler, kan damarlarının sağlığını korumaya ve kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Bir inceleme, kiraz ve kızılcık suyunun kan basıncını düşürdüğüne dair kanıtlar sundu. İnceleme, 20 gün boyunca günde 30 ml veya 6 hafta boyunca günde 330 ml vişne suyu içmenin sistolik kan basıncını düşürdüğünü buldu. Ayrıca, 8 hafta boyunca günde 432 ml kızılcık suyu içmenin hem sistolik hem de diyastolik kan basıncını düşürdüğünü buldu.
Kiraz ve kızılcık suyu, taze veya dondurulmuş meyvelerden veya meyve sıkacağından yapılabilir. Ancak, şeker eklenmemesine veya azaltılmasına dikkat edilmelidir. Çünkü şeker, kan basıncını yükseltebilir.
Çay
Çay, siyah veya yeşil olsun, flavonoid adı verilen başka bir antioksidan grubu içerir. Flavonoidler, kan damarlarının esnekliğini artırarak ve iltihabı azaltarak kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir.
Bir inceleme ve meta-analiz, siyah veya yeşil çayın kan basıncını düşürebileceğini gösterdi. Araştırmacılar, 3 ay veya daha uzun süre çay içmenin sistolik ve diyastolik kan basıncında daha büyük düşüşlere yol açtığını buldular. Ayrıca, yeşil çayın kan basıncını siyah çaydan daha fazla azalttığını buldular.
Çay, yaprak veya poşet şeklinde demlenebilir. Ancak, şeker eklenmemesine veya azaltılmasına dikkat edilmelidir. Çünkü şeker, kan basıncını yükseltebilir. Ayrıca, çay kafein içerir ve kafein, bazı kişilerde kan basıncını yükseltebilir.
Kaçınılması gereken içecekler
Kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilecek bazı içecekler olduğu gibi, kan basıncını yükseltebilecek bazı içecekler de vardır. Bu içecekler, kan damarlarını daraltan, iltihabı artıran veya vücutta sıvı tutulmasına neden olan bileşikler içerir.
Alkol
Alkol, kan damarlarını daraltarak kan basıncını yükseltebilir. Ayrıca, vücutta sıvı tutulmasına ve kilo alımına neden olabilir. Bu da kan basıncını daha da yükseltebilir.
Bir meta-analiz, 19.548 katılımcının yer aldığı yedi çalışmanın sonuçlarını değerlendirdi. Araştırmacılar, alkol alımı ile yüksek tansiyon arasında bir bağlantı olduğunu buldular. Alkol dozu arttıkça, sistolik kan basıncı da arttı. Ayrıca, alkolün diyastolik kan basıncı üzerindeki etkisinin kişinin cinsiyeti ve coğrafi konumuna göre değiştiğini de buldular.
Alkol alımını azaltmak veya bırakmak, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilir. Ancak, alkolü birden kesmek, kan basıncını geçici olarak yükseltebilir. Bu nedenle, alkolü azaltmak için doktorla konuşmak en iyisidir.
Soda
Soda, şekerli veya diyet olsun, kan basıncını yükseltebilir. Şekerli soda, kan şekerini ve insülini yükselterek kan damarlarını daraltabilir. Ayrıca, kilo alımına ve vücutta sıvı tutulmasına neden olabilir. Bu da kan basıncını daha da yükseltebilir.
Diyet soda, şeker içermez, ancak yapay tatlandırıcılar içerir. Bazı araştırmalar, yapay tatlandırıcıların da kan basıncını yükseltebileceğini ileri sürmektedir. Bunun nedeni, yapay tatlandırıcıların kan şekerini ve insülini etkileyebilmesi veya bağırsak mikrobiyotasını bozabilmesidir.
Bir çalışmada, 1.324 yetişkinin alkolsüz içecek tüketimi ve kan basıncı arasındaki ilişki incelendi. Araştırmacılar, düzenli alkolsüz içecek tüketimindeki tek porsiyon artışın bile hem sistolik hem de diyastolik kan basıncını yükselttiğini buldular. Ancak, kalorisiz alkolsüz içecek tüketimi ile kan basıncı arasında bir ilişki bulamadılar.
Soda yerine, su, maden suyu, bitki çayı veya meyve suyu gibi daha sağlıklı içecekler tercih edilmelidir.
Kahve
Kahve, kafein içerir ve kafein, kan basıncını yükseltebilir. Kafein, kan damarlarını daraltarak ve kalp atış hızını artırarak kan basıncını etkiler.
Bir meta-analiz, 1.201 katılımcının yer aldığı 16 çalışmanın sonuçlarını değerlendirdi. Araştırmacılar, kafein alımının sistolik kan basıncını ortalama 4.16 mmHg ve diyastolik kan basıncını ortalama 2.41 mmHg artırdığını buldular.
Kafeinin kan basıncı üzerindeki etkisi, kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişiler kafeine daha duyarlı olabilir ve daha fazla etkilenebilir. Ayrıca, kafein alışkanlığı olan kişilerde kafeinin etkisi daha az olabilir.
Kahve yerine, kafeinsiz kahve, bitki çayı veya su gibi daha az kafeinli içecekler tercih edilmelidir.
Sonuç
Kan basıncı, kalp sağlığı için önemli bir faktördür. Kan basıncı çok yüksekse, bu ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kan basıncını düşürmek için ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri gerekebilir. Bunlar arasında sağlıklı bir diyet, egzersiz, stres yönetimi, sigarayı bırakma ve alkol alımını azaltma yer alır.
Ayrıca, kan basıncını düşürmeye yardımcı olabilecek bazı içecekler de vardır. Bunlar arasında pancar suyu, domates suyu, nar suyu, kiraz ve kızılcık suyu ve çay yer alır.
Bununla birlikte, kan basıncını yükseltebilecek bazı içecekler de vardır. Bunlar arasında alkol, soda ve kahve yer alır.
Kan basıncını yönetmek için, bu içeceklerden kaçınmak veya azaltmak en iyisidir.
Kan basıncınızı düzenli olarak ölçmek ve doktorunuzla konuşmak da önemlidir. Doktorunuz, kan basıncınızı kontrol altında tutmak için size en uygun tedavi planını önerebilir.
