Kahve, dünyanın en popüler içeceklerinden biri. Pek çok insan kahveyi sever, ancak kahvenin nasıl üretildiğini, nasıl demlendiğini, nasıl farklılaştığını ve nasıl keyifli bir deneyim haline geldiğini bilmeyebilir. Bu yazımızda kahveyle ilgili temel terimleri ve bilgileri öğrenebilir, kahve kültürüne giriş yapabilirsiniz.
Hazır kahve nedir?
Kahve, kahve ağacının meyvesinin içindeki çekirdeklerden elde edilen bir içecektir. Bu çekirdekler, yeşil renkliyken toplanır, kavrulur, öğütülür ve sıcak suyla demlenir. Bu şekilde elde edilen kahveye doğal kahve denir. Doğal kahve, taze ve aromatik bir içecektir. Ancak doğal kahve, uzun süre saklanamaz ve demlemek için belli bir ekipmana ihtiyaç duyar. Bu nedenle, bazı insanlar daha pratik bir alternatif olan hazır kahveyi tercih eder. Hazır kahve, kahve çekirdeklerinin kimyasal işlemlerden geçirilerek suda çözünebilen bir toz haline getirilmesidir. Hazır kahve, sadece sıcak suyla karıştırılarak içilebilir. Ancak hazır kahve, doğal kahvenin lezzetini, aromasını ve faydalarını tam olarak yansıtmaz. Hazır kahve, kahve kültürünün bir parçası sayılmaz.
Kahvenin yolculuğu
Kahve, dünyanın pek çok yerinde yetişen bir bitkidir. Kahve ağacı, tropikal iklimlerde, yüksek rakımlarda ve gölge alan yerlerde iyi gelişir. Kahve ağacının meyvesi, kırmızı veya sarı renkli, kiraz benzeri bir yapıdadır. Bu meyvenin içinde, iki adet yeşil renkli kahve çekirdeği bulunur. Kahve çekirdekleri, meyveler olgunlaştığında elle veya makineyle toplanır. Toplanan meyveler, çeşitli yöntemlerle işlenerek çekirdeklerin etli kısımları ayrılır. Bu aşamada, çekirdeklerin nem oranı düşürülür ve kurutulur. Kurutulan çekirdekler, kahve üreticilerine veya ihracatçılara gönderilir. Kahve üreticileri veya ihracatçıları, çekirdekleri kavurma işlemine tabi tutar. Kavurma işlemi, çekirdeklerin rengini, aromasını, lezzetini ve yoğunluğunu belirler. Kavrulmuş çekirdekler, tüketiciye veya kafelere ulaştırılır. Tüketici veya kafe, çekirdekleri demlemek için uygun bir boyutta öğütür. Öğütülmüş kahve, sıcak suyla demlenerek kupaya doldurulur. Böylece kahve, ekimden içime kadar uzun bir yolculuğun sonunda tüketiciye ulaşır.
“Kahve demlemek” nedir?
Kahve demlemenin temelde iki yolu var. Birincisi kafelerde gördüğünüz büyük ve karmaşık Espresso makinelerinde suyu kahvenin içerisinden yüksek basınçla geçirerek demlemek, ikincisi ise bir filtre yardımı ile sıcak suyu kahvenin içerisinden yavaşça, kontrollü bir şekilde geçirerek demlemek. Pek çoğumuz bir kafeye gittiğimizde Latte, Cappuccino, Americano veya Macchiato gibi ne olduğunu pek bilmediğimiz ürünlerle karşılaşıyoruz. Bunların hepsi aslında Espresso bazlı içeceklerimiz. Öncelikle Espresso’nun ne olduğundan bahsedelim. Sadece bu ürün için üretilen makinelerin (Espresso makineleri) yardımıyla ince öğütülmüş kahvemizin içinden yüksek basınç ile su geçirerek bir Türk kahvesi fincanın yarısı kadar kahve özütü elde edebiliriz. Bu oldukça yoğun ve etkili kahveye Espresso diyoruz. Bu kahve türüne bol süt ve daha az süt köpüğü ekleyerek Latte, bol süt köpüğü ve bir miktar süt ekleyerek Cappuccino, sadece sıcak su ekleyerek ise Americano elde edebiliriz. Uzun lafın kısası uzun İtalyanca sözcüklerin gözümüzü korkutmasına gerek yok, çünkü kahve türlerini tanımayı sizin de oldukça kolay ve keyifli bulacağınıza eminiz.
Filtre kahve, orta veya iri öğütülmüş kahvenin sıcak suyla demlenmesidir. Filtre kahve, kahvenin aromasını, lezzetini ve kafeinini suya geçirir, ancak kahvenin yağını, tortusunu ve çekirdeklerini süzer. Filtre kahve, daha hafif ve berrak bir içecektir. Filtre kahve yapmak için pek çok farklı ekipman vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Kağıt filtre: Kağıt filtre, kahveyi demlemek için en yaygın kullanılan yöntemdir. Kağıt filtre, kahvenin yağını ve tortusunu tamamen tutar, böylece kahve daha temiz ve net bir tat verir. Kağıt filtre, tek kullanımlıktır ve atılabilir. Kağıt filtre kullanarak kahve demlemek için, kağıt filtreyi bir tutucuya yerleştirir, öğütülmüş kahveyi filtrenin içine koyar ve sıcak suyu yavaşça kahvenin üzerine dökeriz. Suyun kahveyle temas süresi, kahvenin lezzetini ve yoğunluğunu belirler. Kağıt filtre ile kahve demlemek için kullanılan ekipmanlardan bazıları şunlardır:
- Drip: Drip, elektrikli bir filtre kahve makinesidir. Drip, suyu ısıtır, kahvenin üzerine damlatır ve demlenen kahveyi bir sürahide toplar. Drip, pratik ve hızlı bir yöntemdir, ancak kahvenin lezzetini ve aromasını tam olarak yansıtmayabilir.
- Chemex: Chemex, cam bir sürahi ve kalın bir kağıt filtreden oluşan bir ekipmandır. Chemex, kahveyi demlemek için manuel bir yöntemdir. Chemex, kahvenin yağını ve tortusunu çok iyi süzer, böylece kahve çok temiz ve berrak bir tat verir. Chemex, kahvenin aromasını ve lezzetini korur, ancak kahveyi sıcak tutmak için ekstra bir ısıtıcı gerektirir.
- Hario V60: Hario V60, seramik, plastik veya metal bir koni ve ince bir kağıt filtreden oluşan bir ekipmandır. Hario V60, kahveyi demlemek için manuel bir yöntemdir. Hario V60, kahvenin yağını ve tortusunu az miktarda bırakır, böylece kahve daha zengin ve kompleks bir tat verir. Hario V60, kahvenin aromasını ve lezzetini korur, ancak kahveyi sıcak tutmak için ekstra bir ısıtıcı gerektirir.
- Metal filtre: Metal filtre, kahveyi demlemek için alternatif bir yöntemdir. Metal filtre, kahvenin yağını ve tortusunu kısmen geçirir, böylece kahve daha gövdeli ve yoğun bir içecektir. Metal filtre, çoklu kullanımlıktır ve yıkanabilir. Metal filtre kullanarak kahve demlemek için, metal filtreyi bir tutucuya yerleştirir, öğütülmüş kahveyi filtrenin içine koyar ve sıcak suyu yavaşça kahvenin üzerine dökeriz. Suyun kahveyle temas süresi, kahvenin lezzetini ve yoğunluğunu belirler. Metal filtre ile kahve demlemek için kullanılan ekipmanlardan bazıları şunlardır:
- French Press: French Press, cam veya metal bir sürahi ve metal bir filtreden oluşan bir ekipmandır. French Press, kahveyi demlemek için manuel bir yöntemdir. French Press, kahveyi sıcak suyla karıştırır ve bir süre bekletir. Sonra metal filtreyi aşağı doğru bastırarak kahveyi süzer. French Press, kahvenin yağını ve tortusunu bir miktar bırakır, böylece kahve daha dolgun ve kremalı bir tat verir. French Press, kahvenin aromasını ve lezzetini korur, ancak kahveyi sıcak tutmak için ekstra bir ısıtıcı gerektirir.
- AeroPress: AeroPress, plastik bir silindir ve metal bir filtreden oluşan bir ekipmandır. AeroPress, kahveyi demlemek için manuel bir yöntemdir. AeroPress, kahveyi sıcak suyla karıştırır ve bir süre bekletir. Sonra metal filtreli pistonu aşağı doğru bastırarak kahveyi süzer. AeroPress, kahvenin yağını ve tortusunu çok az bırakır, böylece kahve daha pürüzsüz ve yumuşak bir tat verir. AeroPress, kahvenin aromasını ve lezzetini korur, ancak kahveyi sıcak tutmak için ekstra bir ısıtıcı gerektirir.
3. Nesil kahvecilik
Kahve kültürü, son yıllarda yeni bir akıma tanık oluyor: 3. nesil kahvecilik. 3. nesil kahvecilik, kahveyi sadece bir içecek olarak değil, bir sanat olarak gören ve kahvenin her aşamasına özen gösteren bir yaklaşımdır. 3. nesil kahvecilik, kahvenin yetiştiği ülke, bölge, çiftlik, hasat zamanı, işleme yöntemi, kavurma profili, öğütme boyutu, demleme tekniği gibi pek çok faktörü dikkate alır. 3. nesil kahvecilik, kahvenin farklı çeşitlerini, aromalarını, lezzetlerini ve özelliklerini keşfetmeyi amaçlar. 3. nesil kahvecilik, kahveye saygı duyar, kahve üreticilerine destek olur, kahve tüketicilerine bilgi verir ve kahve tutkunlarına keyif sunar. 3. nesil kahvecilik, kahveyi bir yaşam tarzı haline getirir.
