Kahve uykusu: Uyku ve kafeinin mucizevi birlikteliği

0
266

Kahve uykusu, kısa bir süreliğine uyumadan önce kahve içmeyi ifade eder.

Kahve uykusunun, adenozin isimli uykuyu destekleyen kimyasal üzerindeki etkisi nedeniyle enerji seviyelerini arttırdığı düşünülmektedir.

Kendinizi yorgun hissettiğiniz zaman yüksek miktarlarda adenozin vücudunuzda dolaşmaktadır. Uykuya daldıktan sonra adenozin seviyeleri azalmaya başlar.

Kafein, beyninizdeki reseptörler için adenozinle mücadele eder. Yani kafein uykunun neden olduğu gibi vücudunuzdaki adenozin seviyelerinin azalmasını sağlamaz, adenozinin beyniniz tarafından alınmasını önler. Bu sayede daha az yorgun hissedersiniz.

Bilim insanları, şekerleme yapmadan önce kahve içmenin enerji seviyelerini yükseltebileceğini düşünmektedir. Uyku, vücudunuzun adenozinden kurtulmasına yardımcı olur. Karşılığında ise kahvenin beyindeki reseptörler için daha az adenozinle mücadele etmesi gerekir.

Yani diğer bir deyişle uyku, beyindeki reseptörler açısından kafeinin ulaşılabilirliğini arttırdığı için kahvenin etkilerini arttırabilir. Bu nedenle kahve uykusu, sadece kahveye ya da uyumaya göre enerji seviyelerini daha fazla arttırabilmektedir.

Kahve uykusunu nasıl yapmalısınız?

Kahve içmenin, sizi uyumaktan alıkoyacağını düşünebilirsiniz. Ancak kafeinin vücudunuzu etkilemesi için belli bir süre geçmesi gerekir.

Uzmanların çoğu, kahve uykusunun en iyi yolunun, kafeini yaklaşık 15-20 dakikalık bir uykuya dalmadan hemen önce tüketmek olduğunu söylüyor.

Bu zamanlamanın önerilmesinin nedeni, kafeinin etkilerini hissetmenin yaklaşık bu kadar sürmesinden kaynaklanmaktadır.

Ancak yarım saat veya daha fazla uyursanız, yavaş dalga uykusu adı verilen bir tür derin uykuya geçebilirsiniz.

Yavaş dalga uykusu sırasında uyanmak uyku sersemliğine, uyuşukluğa ve dengesizliğe neden olabilir. Kahve uykusunu 30 dakikadan daha kısa bir süre ile sınırlamanın bu durumları engelleyebileceği düşünülmektedir.

Kahve uykusunun ne zaman yapıldığı da önemlidir.

12 sağlıklı yetişkinde yapılan küçük bir araştırma, yatmadan altı ve üç saat önce ya da hemen önce 400 mg kafein (yaklaşık dört fincan kahve) tüketen katılımcıların hepsinin uyku bozukluğu yaşadıklarını keşfetti.

Bu araştırma, kahve uykusunun yatmadan en az altı saat önce gerçekleştirilmesinin daha iyi olabileceğini göstermektedir.

Son olarak ise kahve uykusundan önce tüketilen kafein miktarı, bu uykunun etkinliğini etkiliyor gibi görünüyor.

Araştırmaların çoğu, 200 mg kafeinin (yaklaşık iki fincan kahve) uyandığınızda daha uyanık ve enerji dolu hissetmeniz için gereken ortalama miktar olduğunu göstermektedir.

Kahve uykusu size gerçekten daha fazla enerji verir mi?

Kahve uykusunun arkasındaki düşünce mantıklı görünse de kahve uykusunun, enerjiyi kısa bir uyku veya kahveden daha fazla arttırdığını destekleyen araştırmalar sınırlı sayıdadır.

Ancak bu konuda umut verici olan bazı çalışmalar bulunmaktadır.

12 yetişkin üzerinde yapılan bir araştırma, 200 mg kafein alan ve ardından iki saat boyunca sürüş simülatörüne yerleştirilmeden önce 15 dakika uyuyan katılımcıların, kahve uykusu yapmayanlara göre direksiyon başında %91 daha az uykulu hissettiğini gösterdi.

Bu araştırma aynı zamanda şekerleme zamanı tamamen uykuya dalmayanların da enerjisinin arttığını buldu.

10 kişi üzerinde yapılan benzer bir çalışmada, 15 dakikadan daha kısa bir süreliğine uyumadan önce 150 mg kafein alanların, sürüş simülatöründe iki saat boyunca kontrol grubuna kıyasla önemli ölçüde daha az uykulu hissettiği gözlemlendi.

Ufak çaplı başka bir araştırma ise 200 mg kafein alımının ardından 20 dakikalığına uyumanın, bilgisayar başındaki görevlerde enerji ve performansı iyileştirme konusunda şekerleme yapmayanlara veya sadece kahve içenlere göre daha etkili olduğunu ortaya çıkardı.

Kahve uykusunun faydaları nelerdir?

Kahve uykusunun size daha fazla enerji vermesinin yanında başka faydaları da olabilir. Bazı çalışmalar, kahve uykusunun aşağıdaki alanlarda olumlu etkileri olduğunu göstermektedir:

  • Bellek: Bir çalışmada, 60 mg kafein alan ve ardından 45 dakika uyuyan katılımcıların, sadece uyuyan veya sadece kafein alanlara göre kelime hatırlama testinde daha iyi performans gösterdikleri bulundu.
  • Öğrenme: Bir başka çalışmada, 150 mg kafein alan ve ardından 90 dakika uyuyan katılımcıların, sadece uyuyan veya sadece kafein alanlara göre yüz tanıma testinde daha iyi sonuçlar elde ettikleri görüldü.
  • Dikkat: Bir diğer çalışmada ise, 200 mg kafein alan ve ardından 30 dakika uyuyan katılımcıların, sadece uyuyan veya sadece kafein alanlara göre dikkat testinde daha az hata yaptıkları tespit edildi.

Kahve uykusunun zararları var mıdır?

Kahve uykusu yapmanın bazı olası dezavantajları da vardır. Bunlar şunları içerebilir:

  • Uyku kalitesi: Kahve uykusu yapmak, uyku döngünüzü bozabilir ve gece uyumanızı zorlaştırabilir. Özellikle yatmadan önce kahve uykusu yaparsanız, kafeinin uyarıcı etkisi nedeniyle uykuya dalamayabilir veya sık sık uyanabilirsiniz. Bu da ertesi gün kendinizi daha yorgun ve bitkin hissetmenize yol açabilir.
  • Bağımlılık: Kahve uykusu yapmak, kafeine bağımlı olmanıza neden olabilir. Kafein, vücudunuzda tolerans geliştirmenize ve daha fazla kafein tüketmenize sebep olabilir. Kafeini azaltmaya veya bırakmaya çalıştığınızda ise baş ağrısı, halsizlik, sinirlilik gibi yoksunluk belirtileri yaşayabilirsiniz.
  • Sağlık sorunları: Kahve uykusu yapmak, bazı sağlık sorunlarını tetikleyebilir veya kötüleştirebilir. Örneğin, kahve uykusu yapmak, mide asidini arttırarak reflü veya ülsere neden olabilir. Ayrıca, kahve uykusu yapmak, kan basıncını yükselterek kalp hastalığı veya inme riskini arttırabilir. Eğer hamileyseniz veya kronik bir hastalığınız varsa, kahve uykusu yapmadan önce doktorunuza danışmanız önerilir.

Kahve uykusu yapmalı mısınız?

Kahve uykusu yapmanın hem faydaları hem de zararları vardır. Bu nedenle, kahve uykusu yapmanın size uygun olup olmadığına karar vermek için birkaç faktörü göz önünde bulundurmanız gerekir.

Öncelikle, kahve uykusunun enerji seviyenizi arttırmasını istiyorsanız, bunu yatmadan en az altı saat önce yapmalısınız. Aksi takdirde, kahve uykusu uyku kalitenizi bozabilir ve ertesi gün daha yorgun hissetmenize neden olabilir.

İkinci olarak, kahve uykusunun etkili olması için uyku sürenizi 30 dakikadan daha kısa tutmalısınız. Uyku süreniz uzarsa, derin uykuya geçebilir ve uyandığınızda uyku sersemliği yaşayabilirsiniz.

Üçüncü olarak, kahve uykusundan önce tükettiğiniz kafein miktarını ayarlamalısınız. Araştırmalar, 200 mg kafeinin (yaklaşık iki fincan kahve) ideal olduğunu göstermektedir. Daha fazla kafein tüketmek, yan etkilere neden olabilir.

Son olarak, kahve uykusunun sağlığınıza etkilerini değerlendirmelisiniz. Eğer mide, kalp veya sinir sistemi ile ilgili bir sorununuz varsa veya hamileyseniz, kahve uykusu yapmaktan kaçınmalısınız. Ayrıca, kafeine bağımlı olmamak için kahve uykusunu sık sık yapmamalısınız.

Sonuç

Kahve uykusu, uyumadan önce kahve içmeyi ifade eder. Bu yöntem, adenozin isimli kimyasalın etkisini azaltarak ve beyindeki reseptörler için kafeinin ulaşılabilirliğini arttırarak enerji seviyelerini yükselttiği düşünülmektedir.

Kahve uykusunun faydaları arasında bellek, öğrenme ve dikkat gibi bilişsel fonksiyonların iyileştirilmesi bulunmaktadır. Ancak kahve uykusunun zararları da vardır. Kahve uykusu yapmak, uyku kalitesini bozabilir, bağımlılık yapabilir ve bazı sağlık sorunlarını tetikleyebilir.

Kahve uykusu yapmanın size uygun olup olmadığına karar vermek için, zamanlamasını, süresini, kafein miktarını ve sağlık durumunuzu göz önünde bulundurmalısınız. Kahve uykusu yapmak istiyorsanız, bunu akıllıca ve dikkatli bir şekilde yapmalısınız.

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here