Tarçın, dünya çapında milyonlarca insanın favori baharatıdır. Tarçın hem lezzetli hem de sağlıklıdır. Tarçın, antioksidan, anti-inflamatuar, anti-mikrobiyal ve anti-diyabetik özelliklere sahiptir. Ayrıca, tarçın tüketmenin öğrenme ve hafıza üzerinde olumlu etkileri olduğu da ortaya çıkmıştır. Peki, tarçın zayıf öğrencileri nasıl başarılı yapar?
Öğrenme ve hafıza üzerindeki etkisi
Rush Üniversitesi Tıp Merkezi’nden nöroloji profesörü Floyd A. Davis ve araştırmacı Kalipada Pahan, tarçının öğrenme ve hafıza üzerindeki etkisini inceleyen bir çalışma yaptılar. Bu çalışmada, iyi ve kötü öğrenen fareler kullanıldı. Fareler, 20 delikli bir labirentte eğitildi ve hedef deliği bulmaları istendi. Bazı fareler bu görevi kolayca yaparken, bazıları zorlandı. Araştırmacılar, bu farkın nedenini anlamak için farelerin beyinlerini incelediler.
Araştırmacılar, beyinde öğrenme ve hafızadan sorumlu olan hipokampüs adlı bölgeye odaklandılar. Hipokampüs, farklı proteinler içerir. Bu proteinlerden biri CREB’dir. CREB, belleğin depolanması, organizasyonu ve oluşumunda önemli bir rol oynar. Araştırmacılar, kötü öğrenen farelerin hipokampüsünde daha az CREB proteini bulunduğunu keşfettiler. Bu da, bu farelerin öğrenme ve hafıza yeteneklerinin zayıf olmasına neden oluyordu.
Araştırmacılar, kötü öğrenen farelerin hipokampüsünde ayrıca GABRA5 adlı başka bir proteinin de fazla olduğunu gördüler. GABRA5, GABAA reseptörünün bir alt birimidir. GABAA reseptörleri, beyinde inhibisyon adı verilen bir süreci sağlar. İnhibisyon, beyindeki sinir hücrelerinin (nöronların) aktivitesini azaltır. Bu da, öğrenme ve hafızayı olumsuz etkiler.
Araştırmacılar, bu proteinler arasındaki dengenin öğrenme ve hafıza performansını belirlediğini düşündüler. Bu nedenle, bu dengenin nasıl iyileştirilebileceğini araştırmaya karar verdiler.
Tarçın öğrenmeyi nasıl geliştirir?
Araştırmacılar, kötü öğrenen farelere tarçın vererek deney yaptılar. Tarçın verilen farelerin öğrenme ve hafıza yeteneklerinin geliştiğini gözlemlediler. Tarçın, beyindeki proteinleri nasıl etkiliyordu?
Araştırmacılar, tarçının vücutta sodyum benzoat adlı bir kimyasala dönüştüğünü buldular. Sodyum benzoat, beyin hasarı tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Sodyum benzoat, hipokampüsteki CREB seviyesini artırarak öğrenme ve hafıza yeteneklerini iyileştiriyordu. Ayrıca, sodyum benzoat, GABRA5 seviyesini azaltarak inhibisyonu azaltıyordu. Bu da, hipokampüsteki nöronların daha iyi çalışmasını sağlıyordu.
Araştırmacılar, tarçın verilen farelerin labirentteki performanslarının da arttığını gördüler. Tarçın verilen fareler, hedef deliği daha hızlı ve daha kolay bulabiliyorlardı. İyi öğrenen farelerin performansı ise değişmedi. Bu da, tarçının sadece kötü öğrenen fareleri etkilediğini gösteriyordu.
Araştırmacılar, bu sonuçların insanlar için de geçerli olabileceğini düşünüyorlar. Öğrenme güçlüğü çeken insanlara tarçın verilmesi, onların eğitim performansını artırabilir. Pahan, “Öğrenme ve eğitim performansındaki bireysel farklılık küresel bir sorundur ve bu yaklaşımı zayıf öğrencilerde daha fazla test etmeye ihtiyacımız var. Bu sonuçlar zayıf öğrenen öğrencilerde tekrarlanırsa, olağanüstü bir ilerleme olur” dedi.
Tarçın parkinson hastalığına karşı da yardımcı olabilir
Tarçın, sadece öğrenme ve hafıza üzerinde değil, başka hastalıklar üzerinde de olumlu etkilere sahiptir. Pahan ve meslektaşları, daha önce yaptıkları bir çalışmada, tarçının Parkinson hastalığına sahip farelerin beyinlerindeki değişiklikleri tersine çevirebildiğini göstermişlerdi. Parkinson hastalığı, beyindeki dopamin adlı bir kimyasalın azalmasıyla ilgili bir hastalıktır. Dopamin, hareket, duygu ve motivasyon gibi işlevleri kontrol eder. Dopamin azaldığında, kişide titreme, kas sertliği, yavaş hareket, dengesizlik ve depresyon gibi belirtiler görülür.
Araştırmacılar, tarçının vücutta sodyum benzoat adlı bir kimyasala dönüştüğünü buldular. Sodyum benzoat, beyindeki dopamin seviyesini artırarak Parkinson hastalığının belirtilerini azaltıyordu. Ayrıca, sodyum benzoat, beyindeki nöronların korunmasına ve onarılmasına da yardımcı oluyordu.
Araştırmacılar, tarçın verilen Parkinson hastalığına sahip farelerin hareket yeteneklerinin geliştiğini gözlemlediler. Tarçın verilen fareler, daha iyi yürüyebiliyor, daha hızlı koşabiliyor ve daha iyi denge kurabiliyorlardı. Araştırmacılar, bu sonuçların insanlar için de geçerli olabileceğini düşünüyorlar. Parkinson hastalığına sahip insanlara tarçın verilmesi, onların yaşam kalitesini artırabilir.
Tarçın tüketirken dikkat edilmesi gerekenler
Tarçın, sağlığa faydalı bir baharat olsa da, her tarçının aynı olmadığını bilmek gerekir. Dünyada iki büyük tarçın türü vardır. Bunlar Çin tarçını (Cinnamomum cassia) ve Seylan tarçını (Cinnamomum verum) olarak bilinir. Bu iki tarçın türü arasında bazı farklar vardır.
Çin tarçını, Seylan tarçınına göre daha ucuz ve daha yaygındır. Ancak, Çin tarçını, kumarin adlı bir madde içerir. Kumarin, araciğer hasarına neden olabilir. Bu nedenle, Çin tarçını aşırı tüketmekten kaçınmak gerekir. Kumarin, Seylan tarçınında çok daha az miktarda bulunur. Bu nedenle, Seylan tarçını daha güvenli ve daha sağlıklıdır. Seylan tarçını, daha ince, daha açık renkli ve daha tatlıdır. Seylan tarçını, genellikle “gerçek tarçın” olarak adlandırılır.
Tarçın tüketirken, alerji riskine karşı da dikkatli olmak gerekir. Bazı insanlar, tarçına karşı alerjik reaksiyon gösterebilir. Bu reaksiyonlar, kaşıntı, kızarıklık, şişlik, nefes darlığı, mide bulantısı, baş ağrısı veya baş dönmesi gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Eğer tarçına karşı alerjiniz olduğunu düşünüyorsanız, doktorunuza danışın.
Tarçın, hamilelik veya emzirme döneminde de dikkatli kullanılmalıdır. Tarçın, rahim kasılmalarına neden olabilir. Bu da, erken doğum veya düşük riskini artırabilir. Ayrıca, tarçın, anne sütüne geçebilir ve bebeğe zarar verebilir. Bu nedenle, hamile veya emziren kadınların, tarçın tüketimini sınırlamaları veya doktorlarına danışmaları önerilir.
Tarçın, bazı ilaçlarla da etkileşime girebilir. Özellikle, kan şekerini düşüren, kan inceltici veya karaciğer fonksiyonunu etkileyen ilaçlarla birlikte tarçın kullanmak, istenmeyen yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, bu tür ilaçlar kullanan kişilerin, tarçın tüketimini dikkatli yapmaları veya doktorlarına danışmaları gerekir.
Sonuç
Tarçın, sağlığa faydalı bir baharat olsa da, herkes için uygun olmayabilir. Tarçın tüketirken, tarçın türü, miktarı, alerji durumu, hamilelik durumu ve ilaç kullanımı gibi faktörleri göz önünde bulundurmak gerekir. Tarçın, öğrenme ve hafıza gibi beyin fonksiyonlarını geliştirebilir, ancak karaciğer hasarı, alerji, kanama veya düşük gibi ciddi sorunlara da neden olabilir. Bu nedenle, tarçın tüketimini dengeli ve bilinçli bir şekilde yapmak önemlidir.
