Rezene, meyan köküne benzer lezzeti ve sağlık yararlarıyla bilinen, kökleri antik çağlardan beri doğal ilaçlarda kullanılan önemli bir bitkidir. Akdeniz kökenli olan rezene, hala birçok Yunan ve İtalyan yemeğinde kullanılmakta olup, dünya genelinde popülerliğini artırmıştır.
Rezene bitkisi açık renkli bir kök ve uzun yeşil saplar üzerinde taşır. Bu bitki neredeyse her yerde yetişebilir ve kökünden, saplarına, yapraklarından tohumlarına kadar tüm kısımları tüketilebilir, diğer gıdalara özgün bir lezzet katmaktadır.
Rezenenin besin değerleri
234 gram çiğ rezene bitkisi şu besin değerlerini içermektedir:
- 73 kalori
- 0.47 gram yağ
- 2.9 gram protein
- 17 gram karbonhidrat
- 7.3 gram diyet lifi
- Kolesterol yok
Bunun yanı sıra, bir fincan rezene aşağıdaki besin içeriğine sahiptir:
- 360 mikrogram potasyum
- 45 miligram sodyum
- 838 IU vitamin A
- 43 miligram kalsiyum
- 10.4 miligram C vitamini
- 0.64 miligram demir
- 0.041 miligram B-6 vitamini
- 15 miligram magnezyum
Rezene ayrıca fosfor, çinko, bakır, manganez, selenyum, niasin, pantotenik asit, folat, kolin, beta-karoten, lutein, zeaksantin, E vitamini ve vitamin K içermektedir.
Rezenenin faydaları
Kemik sağlığını destekler ve iyileştirir
Rezenenin içeriğinde bulunan demir, fosfor, kalsiyum, magnezyum, manganez, çinko ve vitamin K, kemik yapısını ve gücünü korumaya katkıda bulunur. Fosfat ve kalsiyum, kemik yapısında önemli rol oynarken; demir ve çinko, kolajenin üretimi için kritiktir. Kemik sağlığında önemli bir mineral olan manganez ise kemik matrisi oluşumu için gereklidir.
K vitamininin düşük alımının, kemik kırığı riski ile ilişkilendirildiği bilinmektedir. K vitamini, kemik matris proteinlerini değiştirir, kalsiyum emilimini artırır ve idrarda kalsiyum atılımını azaltarak kemik sağlığını destekler.
Kan basıncını ve tansiyonu dengeler
Sodyum alımını düşük tutmak, kan basıncını düşürmek için önemlidir. Ancak, potasyum alımını artırmak da vazodilatasyon süreçlerine katkıda bulunarak kan basıncını dengelemek açısından önemlidir. Rezene ve diğer gıdalardaki diyet nitratları, damar genişletici ve koruyucu özelliklere sahiptir. Bu özellikleri sayesinde, kan basıncını düşürmeye ve kalp sağlığını korumaya yardımcı olabilirler.
Kalp sağlığını iyileştirir
Rezene, lif, potasyum, folat, C vitamini, B6 vitamini ve fitoantriyum içeriği ile kolesterol düzeyini düşürmeye ve kalp sağlığını desteklemeye yardımcı olur. Lif, kolesterolü düşürerek kalp rahatsızlığı riskini azaltırken, potasyumun kalp sağlığına olumlu etkileri olduğu bilinmektedir.
Potasyum, kalsiyum ve magnezyumun doğal olarak kan basıncını düşürdüğüne dair bilimsel bulgular vardır. Ayrıca, B6 vitamini ve folat, kalp sağlığını destekleyen bileşiklerin oluşumunu engeller. Bu vitaminler, homosistein adı verilen bir bileşiğin birikmesini önleyerek damar sağlığını korurlar.
Kanseri önleyebilir
Rezene, selenyum bakımından zengin bir kaynaktır. Selenyum, karaciğerin enzim işlevine katkıda bulunur, detoksifikasyona yardımcı olur ve iltihaplanmayı önleyebilir. Ayrıca, C vitamini, A vitamini ve beta-karoten içeriğiyle güçlü antioksidanlar sunarak hücreleri serbest radikallerin zararlarına karşı korur. Bu özellikleri sayesinde, rezene benzeri meyve ve sebzelerin düzenli tüketimi, kolorektal kanser riskini azaltabilir.
DNA sentezi ve onarımında rol oynayan folat içeriği, kanser hücrelerinin oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir. Aynı zamanda, C vitamini, DNA hasarını azaltarak kansere karşı koruyucu bir rol oynar.
İmmün sistemini destekler ve iltihaplanmayı önler
Rezene içerisinde bulunan selenyumun, katil T-hücrelerinin üretimini artırarak bağışıklık tepkisini güçlendirdiği görülmüştür. Cholin adlı bileşen, uyku düzenlemesi, kas hareketi, öğrenme ve bellek ile ilişkilidir. Aynı zamanda, hücresel zarların yapısını korur, sinir uyarılarının iletilmesine yardımcı olur ve inflamasyonu azaltır.
Metabolizmayı düzenler
Rezene, enerji metabolizmasında önemli bir rol oynayan B6 vitamini kaynağıdır. Karbonhidratları ve proteinleri enerjiye dönüştürerek vücut için daha kullanılabilir hale getirir.
Sindirimi kolaylaştırır ve kilo yönetimine yardımcı olur
Yüksek lif içeriği sayesinde rezene, sindirimi kolaylaştırır ve sağlıklı bir sindirim sistemi için düzenlilik sağlar. Diyet lifi, kilo kontrolü ve vermede önemli bir faktördür, çünkü tokluk hissini artırır ve iştahı azaltır. Bu, genel kalori alımını azaltarak kilo yönetimine yardımcı olur.
Demir emilimini artırır
Demir eksikliği, gelişmiş ülkelerde yaygın bir sorundur. Rezenenin içerdiği yüksek C vitamini sayesinde, demir emilimini artırarak anemi riskini azaltabilir.
Östrojen içerir ve adet öncesi sendromunu iyileştirebilir
Rezene, doğal bir östrojen kaynağıdır. Östrojen, kadın üreme siklusunu düzenleyen ve doğurganlığı etkileyen önemli bir hormondur. Bazı çalışmalar, rezene özütünün adet öncesi sendromunun etkilerini azaltabileceğini öne sürmektedir.
Cildi güzelleştirir
Çiğ rezene, mükemmel bir C vitamini kaynağıdır. C vitamini, cildin destek sistemi olan kolajen için önemlidir. Antioksidan özellikleriyle de bilinen C vitamini, cildi güneş, kirlilik ve dumanın neden olduğu zararlardan korur.
Rezene ile ilgili riskler
Bazı baharatlar gibi, kişniş ve rezene de bazı kişilerde ciddi alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Ayrıca, kalp hastalığı için beta-bloker ilaçları kullananların dikkatli olması gerekmektedir, çünkü yüksek potasyum içeren gıdalar ile etkileşime girebilirler. Ayrıca, böbrek hasarı veya işlevsiz böbreklere sahip kişilerin yüksek potasyum seviyelerine dikkat etmeleri önemlidir.
Tek bir gıdanın hastalığı önleyemeyeceğini ve genel sağlığı iyileştiremeyeceğini unutmamak önemlidir. Ancak, çeşitli taze gıdaların sağlıklı bir yaşamın temeli olduğunu unutmamak önemlidir. Rezene, güçlü besin içeriği ile dengeli bir diyetin önemli bir parçası olabilir.
