Kahve detoksu konusunda istekli de olsanız gönülsüz de olsanız, kahveyi hayatınızdan çıkarmanız kolay bir iş değil. Ancak bunu denemeye karar verdiyseniz, kahvesiz hayat için göz önünde bulundurmanız gereken bazı noktalar var.
Öncelikle kahvede 800’den fazla bileşen olsa da çoğumuz daha çok kafeini biliyoruz. Kafein, kan dolaşımı tarafından hızla emildiği için sabahları hoşumuza giden bir enerji artışı ve uyanıklık sağlar. Vücut, kafeinden 4 ila 6 saat içerisinde kurtulur ve bu da gün ortasında enerji çöküşüne neden olur. Çoğu yetişkin için günde 400 miligrama kadar, yani yaklaşık 3-4 fincan kahvenin güvenli olduğu kabul edilir.
Araştırmalar, kahvenin enerji artışı sağlamasının yanı sıra tip 2 diyabet riskinin azalması, karaciğer hastalığı riskinin azalması ve inflamasyonun azalması gibi pek çok potansiyel faydası olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte kahve içmenin hipertansiyon gibi bazı riskleri de bulunuyor. Yüksek miktarda tüketilen kafein; kaygı, panik bozukluk ve uykusuzluk sorunlarına neden olabilir. Kahvenin vücudunuzu nasıl etkilediğini görmeniz için arada bir kafeine ara vermeniz iyi olabilir.
Kafeinin vücuda etkileri
Kafein, fizyolojik pek çok işlevi etkiler: ruh hali ve uyanıklık, kan basıncı ve kalp, solunum ve böbrek, bağışıklık ve bağırsak, egzersiz performansı, uyku-uyanıklık döngüsü. Kafeinin bu etkileri prefrontal kortekste (beynin ön kısmında yer alan ve bir şeyin iyi hissettirip hissettirmediği ile ilgili olan kısım) ve kaudat çekirdekte (beynin motor aktiviteyi ve uyku-uyanıklık döngüsünü düzenlemeye yardımcı olan kısmı) dopamin uyarılması dahil olmak üzere vücuttaki bazı reseptörlere bağlanmasından kaynaklanmaktadır. Kafeini beslenme düzeninizden çıkardığınızda bu fonksiyonlar etkilenir. Bu da genelde yoksunluk belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olur.
Kafein yoksunluğu
Daha önce kahve detoksu yapmayı denediyseniz, şu yan etkilerden en az biriyle karşılaşmış olmalısınız: baş ağrısı, yorgunluk, kas yorgunluğu, uyanıklığın azalması, konsantrasyon zorluğu, ruh halinde dalgalanmalar, mide rahatsızlığı, aşermeler ve bağırsak hareketlerinde düzensizlik.
Bazı insanlar, kahve detoksu ile birlikte kan basıncında değişiklikler, kusma, kaslarda ağrı, karın ağrısı ve sindirim sorunları gibi daha şiddetli belirtiler de yaşayabilir. Bu belirtiler genelde içilen son fincan kahveden 12 ila 24 saat sonra başlar, 20 ila 51 saat sonra zirve yapar ve 2 ila 9 gün sürer.
Kafein yoksunluğu belirtilerini azaltmak ya da şiddetli belirtileri önlemek için kafein tüketiminizi kademeli olarak azaltmayı deneyebilirsiniz.
Kahve yerine alternatif içecekler
Kahve detoksu için kahve yerine alternatif içecekler arıyorsanız, hem kafeinli hem de kafeinsiz alternatiflere bakabilirsiniz. Kahve yerine tercih edebileceğiniz alternatif içeceklerden bazılarına aşağıda göz atabilirsiniz:
Hindiba kahvesi
Hindiba kahvesi için hindiba otunun kökleri, kahve çekirdekleri gibi kavrulur. Hindiba kahvesi normal kahveye oldukça benziyor olsa da kafein içermeyen bir içecektir.
Hindiba kahvesi, inülin bakımından zengin bir içecektir. İnülin, çözünebilir lif olduğu için sindirime yardımcı olabilir ve bağırsak sağlığını destekleyebilir.
Hindiba kahvesini tıpkı normal kahve gibi alıp kolayca hazırlayabilirsiniz. Filtre kahve makinesi ya da French press ile hindiba kahvesini hazırlamanız oldukça kolay olacaktır.
Matcha çayı
Matcha çayı bir tür yeşil çaydır. Ancak yeşil çayın aksine bu çayda yapraklar bütün olarak tüketilir. Bu sayede antioksidanlar vücuda çok daha yoğun şekilde alınmış olur.
Matcha çayının yüksek tansiyonu düşürmede, kilo vermede, vücut yağını azaltmada ve tip 2 diyabet riskini azaltmada da etkili olduğunu gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Matcha çayı hazırlamak için 1-2 çay kaşığı matcha tozunu seramik bir fincana koyduktan sonra üzerine sıcak su dökebilir ve toz suyla tamamen karışana kadar karıştırabilirsiniz. Matcha çayı klasik yeşil çaya göre daha fazla kafein içerdiği için enerji verici bir etkiye sahiptir.
Bitki çayları
Bitki çayları, hem lezzetli hem de sağlıklı alternatiflerdir. Bitki çaylarının pek çok farklı çeşidi bulunmaktadır. Örneğin; papatya, nane, adaçayı, zencefil, kuşburnu, rezene gibi bitki çayları hem sakinleştirici hem de sindirim dostu içeceklerdir.
Bitki çaylarının farklı farklı faydaları vardır. Örneğin; papatya stresi azaltmaya, nane mide rahatsızlıklarına, adaçayı boğaz enfeksiyonlarına, zencefil bulantılara, kuşburnu bağışıklık sistemine, rezene gaz sorunlarına iyi gelmektedir.
Bitki çaylarını hazırlamak için bitkileri kaynar suya atarak demlemeniz yeterlidir. Bitki çaylarını tatlandırmak için bal ya da limon ekleyebilirsiniz.
Su
Su, hayatın kaynağıdır. Su içmek hem vücudunuzun ihtiyacını karşılamak hem de toksinleri atmak için çok önemlidir. Su içmek ayrıca cildinizin nemli ve sağlıklı kalmasına da yardımcı olur.
Su içmek sıkıcı gelirse suyunuza limon, salatalık, nane gibi doğal aromalar ekleyerek lezzetlendirebilirsiniz. Ayrıca maden suyu ya da soda gibi gazlı içecekleri de tercih edebilirsiniz. Ancak gazlı içeceklerin fazla tüketilmesinin mide asidini artırabileceğini ve şişkinliğe neden olabileceğini unutmayın.
Süt ve süt ürünleri
Süt ve süt ürünleri, kalsiyum, protein, B vitamini gibi besin öğeleri açısından zengin içeceklerdir. Süt ve süt ürünleri ayrıca kemik sağlığına, kas gelişimine ve bağışıklık sistemine fayda sağlar.
Süt ve süt ürünleri arasında yoğurt, ayran, kefir, peynir altı suyu gibi seçenekler bulunmaktadır. Bu içecekleri kahvaltıda ya da ara öğünlerde tüketebilirsiniz. Ancak süt ve süt ürünlerinin laktoz içerdiğini ve bazı kişilerde laktoz intoleransına neden olabileceğini unutmayın.
Meyve suyu ve smoothie
Meyve suyu ve smoothie, hem lezzetli hem de vitaminli içeceklerdir. Meyve suyu ve smoothie yapmak için meyveleri dilimleyip blenderdan geçirmeniz yeterlidir. Meyve suyu ve smoothie yaparken meyvelerin yanı sıra sebzeleri, yoğurdu, sütü, yulafı, chia tohumu gibi malzemeleri de ekleyebilirsiniz.
Meyve suyu ve smoothie, vücudunuzun ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri karşılamaya yardımcı olur. Ayrıca meyve suyu ve smoothie, bağışıklık sistemini güçlendirmeye, cildi güzelleştirmeye ve sindirimi kolaylaştırmaya da katkı sağlar.
Ancak meyve suyu ve smoothie yaparken şeker ya da bal gibi tatlandırıcılar eklememeye dikkat edin. Çünkü meyveler zaten doğal şeker içerirler. Ayrıca meyve suyu ve smoothieyi çok fazla tüketmemeye de özen gösterin. Çünkü meyveler fruktoz adı verilen bir şeker türü içerirler. Fruktozun fazla alınması karaciğer yağlanmasına, kilo artışına ve insülin direncine neden olabilir.
Kahve detoksu yapmak istiyorsanız, kahveyi hayatınızdan tamamen çıkarmak zorunda değilsiniz. Ancak kahve tüketiminizi azaltmak ya da kahveyi daha sağlıklı alternatiflerle değiştirmek size pek çok fayda sağlayabilir. Kahve detoksu yaparken yukarıda bahsettiğimiz içecekleri deneyebilirsiniz. Ayrıca kahve detoksu yaparken bol bol su içmeyi, sağlıklı beslenmeyi ve düzenli egzersiz yapmayı da ihmal etmeyin. Kahve detoksu sayesinde vücudunuzun nasıl değiştiğini göreceksiniz.
