Her geçen gün farklı bir lezzeti tattığımız, yepyeni demleme yöntemleri keşfettiğimiz gibi bunlar arasındaki farkları da daha iyi öğrenmeye başladık. Bu da farklı kahve türlerini birbirlerinden ayırma konusunda bizi daha hassas hale getirdi. Birbirleriyle sıkça karıştırılan üç farklı lezzet: espresso, ristretto ve lungo. Kendi özelliklerinden yola çıkarak bu üçünü birbirinden ayıran niteliklerin ne olduğunu öğrenerek kahve terimleri dağarcığınıza yeni bilgiler eklemeye hazır olun!
Espresso nedir?
Espresso, ince öğütülen kahvenin basınç gücüyle hızlıca demlendiği bir kahve türüdür. 1900’lü yıllarda İtalya’da keşfedilmiştir. Elektrikli espresso makinesi kullanılarak hazırlanır. 30 ml’lik küçük porsiyonlarda servis edilen yoğun kıvamlı bir kahvedir. İçimi diğer kahvelere göre çok daha serttir. Kahve oranı fazla olduğu için mg başına düşen kafein miktarı da yüksektir.
Espresso sade olarak içilebildiği gibi, süt, su, çikolata, likör gibi eklemelerle farklı kahve türleri de hazırlanabilir. Örneğin, espressoya süt köpüğü eklenerek macchiato, su eklenerek americano, süt ve çikolata eklenerek mocha yapılabilir. Espresso ayrıca kokteyl yapımında da kullanılabilir. Espresso martini, espressoya votka, şeker şurubu ve kahve likörü eklenerek hazırlanan popüler bir kokteyldir.
Espresso yapmak için özel bir espresso makinesine ihtiyaç vardır. Makine, kahveyi yüksek basınçla demleyerek lezzetli ve yoğun bir espresso elde etmeyi sağlar. Espresso yapmak için gerekli malzemeler ve adımlar şöyle sıralanabilir:
- 10 gr ince öğütülmüş kahve
- 9 bar su basıncı
- 30 ml içme suyu
- 85-94°C sıcaklık
- 15-20 kg sıkıştırma basıncı
- 24-27 saniye akış (drip) süresi
- Kahveyi portafiltreye yerleştirin ve makineye oturtun.
- Makineyi çalıştırın ve 25 saniye demlenmeye bırakın.
- Espressonuz hazır, afiyet olsun!
Espresso yaparken bazı hatalar yapılabilir. Örneğin, kahve akışı çok hızlı veya çok yavaş olabilir. Bu durumda, kahvenin öğütümünü veya sıkıştırma basıncını ayarlamak gerekebilir. Ayrıca, portafiltreye eşit şekilde yerleştirilmeyen kahve de akışta sorunlara yol açabilir.
Ristretto nedir?
Ristretto, espresso kahvenin daha yoğun ve kısa bir çeşididir. Espresso kahvesi demlemek için kullanılan su miktarından daha az su ile hazırlanır. Bu sayede kahve çekirdeklerinin aroması ve tadı daha yoğun bir şekilde ortaya çıkar. Ristretto, İtalyanca’da “sıkı” veya “yoğun” anlamına gelir. Ristretto kahvesine süt ve süt köpüğü eklenirse ristretto bianco adı verilir. Bu kahve, sütün yumuşatıcı etkisiyle daha hafif bir tat sunar. Ristretto kahvesi yapmak için espresso kahvesi kullanılır.
Espresso kahvesi, özel bir makine ile yüksek basınç altında sıcak suyun ince öğütülmüş kahve çekirdeklerinden geçirilmesiyle elde edilir. Ristretto kahvesi yapmak için ise espresso makinesindeki su miktarını azaltmak gerekir. Böylece daha az su ile daha fazla kahve çekirdeği kullanılmış olur. Ristretto kahvesinin hacmi genellikle 15-20 ml arasındadır. Espresso kahvesinin hacmi ise 25-30 ml arasındadır.
Ristretto kahvesinin tadı, kullanılan kahve çekirdeklerinin türüne, kalitesine ve kavrulma derecesine göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak ristretto, espresso’ya göre daha yoğun, daha tatlı ve daha az acı bir tada sahiptir. Ristretto kahvesinin faydaları arasında şunlar sayılabilir:
- Ristretto, espresso’ya göre daha az su içerdiği için daha az kafein içerir. Bu da ristretto’nun uykusuzluk, sinirlilik veya kalp çarpıntısı gibi olumsuz etkilere neden olma ihtimalini azaltır.
- Ristretto, espresso’ya göre daha fazla antioksidan içerir. Antioksidanlar, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirir ve serbest radikallerin neden olduğu hasarlara karşı korur.
- Ristretto, espresso’ya göre daha fazla kremalıdır. Krema, kahvenin üzerinde oluşan köpük tabakasıdır. Krema, kahvenin tadını ve aromasını artırır ve ağızda hoş bir his bırakır.
Lungo nedir?
Lungo, espresso temel alınarak yapılan bir kahve türüdür ve İtalyanca’da “uzun” anlamına gelir. Lungo, normal espresso’ya göre daha fazla su kullanılarak yapılır ve daha uzun bir çekme süresine sahiptir. Lungo, daha hafif ve daha sulandırılmış bir tat profiline sahiptir ve daha uzun süre keyifle içilen bir kahve çeşididir. Lungo, espresso makinesi veya French press ile hazırlanabilir. Lungo, ristretto’nun tam tersi olarak da tanımlanabilir. Ristretto, espresso’dan daha az su kullanılarak yapılan ve daha yoğun bir aromaya sahip olan bir kahve türüdür. Lungo, kafein içeriği açısından espresso’dan daha az kafein içerir. Lungo, kahve çekirdeklerinin daha fazla aroma ve tat özelliğini suya bırakması nedeniyle de tercih edilebilir.
Ristretto – Espresso – Lungo farkı
Dünyanın her yerinde popüler içecekler olan ristretto, espresso ve lungo’yu yukarıda detaylı şekilde inceledik. Şimdi de bunlar arasındaki farkları aşağıda maddeler halinde karşılaştıralım:
- Üçü arasındaki en önemli fark su kullanımıdır. 1 shot için ristretto yaparken 15 – 20 ml, espressoda ortalama 30 ml, lungoda ise 50 – 60 ml su kullanılır.
- Üçü arasında sertlik ve yumuşaklık farkı vardır. Farklı miktarlarda su kullanılmasının sebebi olarak her biri farklı yoğunluklara sahiptir. Bu lezzetleri en yoğun ve sert tattan başlayarak hafife doğru şu şekilde sıralayabiliriz: ristretto, espresso ve lungo.
- Ristretto ve lungo, birer espresso türüdür. Espresso’dan bağımsız olarak tanımlanmazlar. Bununla beraber demleme süreleri değişse de kullanılan demleme ekipmanı ortaktır.
- Espresso ve ristretto diğer sütlü kahve çeşitlerinin ham maddelerinden birini oluştururken lungo hafif tadı sebebiyle genellikle tek başına tüketilir.
