Patates, dünyanın en popüler gıda ürünlerinden biridir, ancak iklim değişikliği ve hastalıklar gibi tehditlerle karşı karşıyadır. McGill Üniversitesi’nden bilim adamları, patatesin dayanıklılığını ve besin kalitesini artırmak için yeni bir araç geliştirdiler: bir patates süper pangenomu.
Bir pangenom, bir tür içindeki genetik çeşitliliğin tamamını kapsayan bir genom dizisidir. Bir süper pangenom ise birden fazla türü içerir. Profesör Martina Strömvik ve ekibi, 60 farklı patates türünü temsil eden bir süper pangenom oluşturarak, patatesin genetik mirasını ortaya çıkardılar.
“Süper pangenomumuz, patatesin genetik çeşitliliğine ve günümüz mahsulümüzü daha iyi hale getirmek için ne tür genetik özelliklerin potansiyel olarak yetiştirilebileceğine ışık tutuyor” diyor Profesör Strömvik. “Bu, patates ve akrabalarına ilişkin bugüne kadarki en kapsamlı genom dizisi verisi koleksiyonudur” diye ekliyor.
Süper pangenom, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve Peru’daki gen bankalarından elde edilen verileri kullanarak süper bilgisayarlarla oluşturuldu. Bu veriler, yaklaşık 10.000 yıl önce Peru’nun güneyindeki dağlarda yerli halklar tarafından evcilleştirilen bu önemli mahsulün evrimi hakkında ipuçları sağlıyor.
Ayrıca, süper pangenom, geleneksel yetiştirme veya gen düzenleme teknolojisini kullanarak hastalıksız, kuraklığa veya dona dayanıklı bir patates üretmek için belirli genlerin tanımlanmasına yardımcı olabilir. Profesör Strömvik, “Bilim insanları çeşitli hastalık türlerine karşı koruma sağlayabilecek ve aşırı yağmur, don veya kuraklık gibi aşırı hava koşullarına daha iyi dayanabilecek bir şey geliştirmeyi umuyorlar” diyor.
Patates dünya çapında pek çok insan için temel gıda kaynağıdır ve insan tüketimi açısından pirinç ve buğdaydan sonra küresel olarak en önemli gıda ürünlerinden biridir. Profesör Strömvik, “Yabani patates türleri, iklim değişikliğine ve aşırı hava koşullarına uyum sağlamada, beslenme kalitesini artırmada ve gıda güvenliğini iyileştirmede hangi genetik özelliklerin kritik öneme sahip olduğu konusunda bize çok şey öğretebilir” diyor.
