Böbrek taşı, dünyanın birçok yerinde insanların sağlığını tehdit eden bir sorundur. Böbrek taşı olan insanlar, çok şiddetli ağrılar, mide bulantısı, kusma, ateş, titreme ve kanlı idrar gibi belirtiler yaşayabilirler. Böbrek taşları ayrıca böbreklerde enfeksiyon, şişme, yetmezlik ve son dönem hastalık gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Böbrek taşı oluşumunun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri vardır. Bunlar arasında erkek olmak, fazla kilolu olmak, kronik ishal, dehidrasyon ve iltihaplı barsak hastalığı, diyabet veya gut hastalığı gibi bazı hastalıklar sayılabilir.
Bunlara ek olarak, yeni bir araştırma, böbrek taşı riskini artıran başka bir faktörün de ilave şeker tüketimi olduğunu ortaya koymuştur. İlave şekerler, işlenmiş gıdalarda bulunan ve doğal olarak mevcut olmayan şekerlerdir. Özellikle gazlı içecekler, meyve suları, şekerlemeler, dondurmalar, kekler ve kurabiyeler gibi gıdalarda çok fazla ilave şeker vardır.
Çin’deki Kuzey Sichuan Tıp Fakültesi’nden Dr Shan Yin ve arkadaşları, ABD’de 2007 ile 2018 yılları arasında yapılan bir sağlık ve beslenme anketinin verilerini incelediler. Bu ankete katılan 28.303 yetişkinin böbrek taşı geçmişi ve ilave şeker alımı hakkında bilgi topladılar. Ayrıca katılımcıların diğer sağlık durumları, yaşam tarzları ve beslenme alışkanlıkları da değerlendirildi.
Araştırma sonucunda, ilave şeker tüketimi ile böbrek taşı arasında pozitif bir ilişki bulundu. Yani ilave şeker tüketimi arttıkça böbrek taşı olma ihtimali de arttı. Örneğin, günlük enerjisinin yüzde 25’inden fazlasını ilave şekerden alan insanlar, günlük enerjisinin yüzde 5’inden azını ilave şekerden alanlara göre böbrek taşı olma ihtimali yüzde 88 daha fazlaydı.
Araştırma ayrıca etnik kökenin de rol oynadığını gösterdi. Kızılderili veya Asyalı gibi ‘Diğer’ etnik kökenlere sahip insanlar, Meksikalı Amerikalı veya Beyaz gibi etnik kökenlere sahip insanlara göre daha fazla ilave şekere maruz kaldıklarında böbrek taşı olma ihtimali daha yüksekti. Aynı şekilde yoksul insanlar da daha fazla risk altındaydı.
Bu çalışma, ilave şeker tüketimi ile böbrek taşları arasındaki ilişkiyi bildiren ilk çalışmadır. Bu nedenle daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Ancak bu çalışma, ilave şeker alımını azaltmanın böbrek taşı oluşumunu önlemeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedir.
