Beslenme, insan sağlığı için çok önemli bir faktördür. Ancak, insanların yedikleri yiyecekleri seçerken hangi faktörlerin rol oynadığını tam olarak bilmiyoruz. Bu konuda bize ipucu verebilecek bir şey genetik olabilir. Genlerimiz, yediğimiz yiyeceklerin tadını, kokusunu ve dokusunu nasıl algıladığımızı veya yemekten ne kadar zevk aldığımızı etkileyebilir.
Bu nedenle, bir grup araştırmacı, yediğimiz yiyecekleri nasıl seçtiğimizi etkileyen genleri bulmaya çalıştı. Bu genleri bulmak için UK Biobank adlı bir veri kaynağından yararlandılar. Bu veri kaynağı, 500.000 kişinin genetik bilgilerini ve yedikleri yiyecekleri içeriyor. Bu veriler çok değerli, çünkü insanların beslenme alışkanlıkları birçok başka faktörle de ilişkili olabilir. Örneğin, kültür, sosyoekonomik durum, yiyeceklere erişim, sağlık durumu gibi faktörler de insanların yemek seçimlerini etkileyebilir.
Araştırmacılar, bu verileri analiz ederek, yediklerimizle doğrudan bağlantılı olan genleri diğer faktörlerden ayırt etmeye çalıştılar. Bunu yapmak için özel bir hesaplama yöntemi kullandılar. Bu yöntem sayesinde, yediğimiz yiyeceklerle doğrudan ilişkili yaklaşık 300 gen ve çeşitli yiyecekleri bir arada gruplandıran diyet kalıplarıyla bağlantılı yaklaşık 200 gen ortaya çıkardılar. Bu genler, tat, koku ve doku gibi duyularımızla veya beynimizdeki ödül mekanizmasıyla ilgili olabilir. Bu genler sayesinde, insanların sağlıklı beslenmesine yardımcı olacak kişiye özel diyetler tasarlamak mümkün olabilir.
Bu genlerin bazıları tat, koku ve doku gibi duyusal yollarla ilişkilidir ve beynimizdeki ödül tepkisini de artırabilir. Bu genler sayesinde, insanların bazı yiyecekleri sevip sevmediğini veya daha fazla istediğini anlayabiliriz. Bu genlerin bilgisi, insanların sağlıklı beslenmesine yardımcı olacak kişiye özel diyetler tasarlamak için kullanılabilir. Örneğin, kilo vermek isteyen bir kişiye, onun lezzet profiline uygun yiyecekler önerilebilir.
Araştırma sonuçları, NUTRITION 2023 adlı bir bilimsel toplantıda sunulacak. Araştırma lideri Joanne Cole, bu çalışmanın beslenme biliminde önemli bir adım olduğunu söyledi. Cole, gelecekte bu genleri daha iyi anlamak ve insanların yemek seçimlerini değiştirmek için kullanmak istiyor. Ayrıca, bu genlerin sağlık üzerindeki etkilerini de araştırmak istiyor. Cole, “Bu çalışma bize diyetle ilgili genetik etkilerin karmaşıklığını gösteriyor” dedi. “Bu genetik etkileri anlamak ve çevresel faktörlerle nasıl etkileşime girdiklerini görmek için daha fazla çalışma yapmamız gerekiyor.”
